საქართველოს ეპიგრაფიკული კორპუსი

შემდეგი

წინა

12. მოსახსენებელი კონსტანტისა, წყისეს ციხე

აღწერა:   მეშვიდე საუკუნის ასომთავრული წარწერა


ობიექტის აღწერა:

მონუმენტის ტიპი:  

კვარცხლბეკი

მასალა:  

რუხი ქვა

ქვის ზომები:  

სიგრძე:   80cm

სიგანე:  64cm


წარწერის ზედაპირის აღწერა:

წარწერიანი ზედაპირი:  

წარწერა რვასტრიქონიანია

წარწერის ფართობი:  

სიგრძე: 75cm

სიმაღლე:    60cm


ხელის აღწერა:

წარწერა შესრულებულია ასომთავრული ანბანით

გრაფემების სიმაღლე:  

4,5

გრაფემების სიგანე:  


წარმომავლობა:

წარწერის დათარიღება:   

VII AD

პოვნის ადგილი:   

პოვნის თარიღი:   

1920

დაცულია:  

შიფრით:  

114

პასუხისმგებელი ორგანიზაცია:  

ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი, ლინგვისტურ კვლევათა ინსტიტუტი

ინდ. ნომერი:  

ECG12

ლიცენზია:  


ესე ჯ(უარ)ი ქ(რისტ)ჱ(ს)ი მე კოსტანტი ძ(ემა)ნ

სტეფანესმან და გუდასმან აღჰუმართე სახელსა მცხეთისა ჯ(უარ)ისასა ნასყიდევსა

ქუეყანასა ზ(ედ)ა შაჰრამანსა ა ს(ალო)ც(ველა)დ ჩ(უე)ნდა

ცოლისა და შვილთა

5

ნოენბერსა იზ ამ(ე)ნ



ესე ჯ ი ქ ჱ ი მე კოსტანტი ძ ნ

სტეფანესმან და გუდას

მან აღჰუმართე სახელს

ა მცხეთისა ჯ ისასა ნასყი

5

დევსა ქუეყანასა ზ ა


შაჰრამანსა ა ს ც დ ჩ ნ

და ცოლისა და შვილთა

ნოენბერსა იზ ამ ნ


<ab xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"> <lb n="1" /><w lemma="ესე">ესე</w> <w lemma="ჯუარ"><expan>ჯ<ex>უარ</ex>ი</expan></w> <w lemma="ქრისტჱ"><expan><abbr><am><g type="chi-rho"></g></am></abbr>ქ<ex>რისტ</ex>ჱ<ex>ს</ex>ი</expan></w> <w lemma="მე">მე</w> <persName><forename nymRef="კოსტანტი">კოსტანტი</forename></persName> <w lemma="ძე"><expan>ძ<ex>ემა</ex>ნ</expan></w> <lb n="2" /><persName><forename nymRef="სტეფანე">სტეფანესმან</forename></persName> და <persName><forename nymRef="გუდა">გუდას <lb n="3" break="no" />მან</forename></persName> <w lemma="აღჰუმართა">აღჰუმართე</w> <w lemma="სახელი">სახელს <lb n="4" break="no" />ა</w> <placeName type="city"><w lemma="მცხეთა">მცხეთისა</w></placeName> <w lemma="ჯუარი"><expan>ჯ<ex>უარ</ex>ისასა</expan></w> <w lemma="ნასყიდევი">ნასყი <lb n="5" break="no" />დევსა</w> <w lemma="ქუეყანა">ქუეყანასა</w> <w lemma="ზედა"><expan>ზ<ex>ედ</ex>ა</expan></w> <lb n="6" /> <placeName><w lemma="შაჰრამანი">შაჰრამანსა</w></placeName> <num value="1">ა</num> <w lemma="სალოცველი"><expan>ს<ex>ალო</ex>ც<ex>ველა</ex>დ</expan></w> <w lemma="ჩუენ"><expan>ჩ<ex>უე</ex>ნ <lb n="7" break="no" />და</expan></w> <w lemma="ცოლი">ცოლისა</w> და <w lemma="შვილი">შვილთა</w> <lb n="8" /><w lemma="ნოენბერი">ნოენბერსა</w> <num value="17">იზ</num> <expan>ამ<ex>ე</ex>ნ</expan> </ab>

თარგმანი:

ეს ქრისტეს ჯვარი მე, კოსტანტიმ, სტეფანეს და გუდას ძემ, აღვმართე მცხეთის ჯვრის სახელზე ნაყიდ მიწაზე, შაჰრამანის პირველში, ჩვენ დასაცავად - ცოლისა და შვილებისა, ნოემბრის ჩვიდმეტს, ამენ.

კრიტიკული აპარატი:

კომენტარები:

ნოდარ შოშიაშვილის ქართული წარწერების კორპუსის მიხედვით #32. წყისეს წარწერა აკაკი შანიძემ 616-696 წლებით დაათარიღა. წარწერას განკვეთილობის ნიშნები არ ახლავს. ქარაგმის ნიშნად ნახმარია გრძელი, განივი, სწორი ხაზი. სიტყვები ერთმანეთისაგან არ არის დაცილებული. წარწერაში გვხვდება უძველესი ეპიგრაფიკული ძეგლებისათვის დამახასიათებელი ნიშნები: თავშეკრულია Ⴁ, Ⴗ და Ⴘ გრაფემები. ენობრივი თვალსაზრისით ყურადღებას იქცევს ჰაემეტი ფორმა: აღჰუმართე (ჰ- მესამე ირიბი ობიექტური პირის გამომხატველი პრეფიქსია). სტეფანესმან და გუდასმან (მოსალოდნელი იყო სტეფანჱსმან და გუდაჲსმან) ფორმები მოწმობენ, რომ ამ დროს ცოცხალ მეტყველებაში უკვე მოშლილია დამავალი დიფთონგები

ბიბლიოგრაფია:

  • ნოდარ შოშიაშვილი , ქართული წარწერების კორპუსი თბილისი 1980 ტ. I გვ. 97-99