საქართველოს ეპიგრაფიკული კორპუსი

შემდეგი

წინა

2. წილკნის აკლდამის ბერძნული წარწერა

აღწერა:   წითელი და შავი საღებავებით გამოყვანილი ბერძნული ასომთავრული წარწერა


ობიექტის აღწერა:

მონუმენტის ტიპი:  

აკლდამის კედელი

მასალა:  

მიწაქვიშა

ქვის ზომები:  

სიგრძე:   2,66 - 2,98m

სიგანე:  m


წარწერის ზედაპირის აღწერა:

წარწერიანი ზედაპირი:  

გარდა 4 სტრიქონისა ბათქაშზე შეიმჩნევა აქა-იქ შავი საღებავის კვალი, ჩანს, რომ კიდევ ეწერა რაღაც.

წარწერის ფართობი:  

სიგრძე:

სიმაღლე:    11 - 10,5


ხელის აღწერა:

გრაფემების სიმაღლე:  

გრაფემების სიგანე:  


წარმომავლობა:

წარწერის დათარიღება:   

IV-V AD

პოვნის ადგილი:   

პოვნის თარიღი:   

დაცულია:  

შიფრით:  

პასუხისმგებელი ორგანიზაცია:  

ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი, ლინგვისტურ კვლევათა ინსტიტუტი

ინდ. ნომერი:  

ECG02

ლიცენზია:  


ἐγὼ Τικᾶς καὶ ἡσυ[χαστὴς]

[ἀββ]ᾶ μου Φαρανούσης ἐποιήσαμεν

[β]ωμὸν τοῦτον ἰσό[δ]ομ[ον]

[ἑαυτοῖς][Π]α[π]ριοῦπας Ἰσδ[ιγέρδης]

5

πρὸς δὲ καὶ ἐνθάδε κεῖνται



ἐγὼ Τικᾶς καὶ ἡσυ

ᾶ μου Φαρανούσης ἐποιήσαμεν

ωμὸν τοῦτον ἰσό ομ

α ριοῦπας Ἰσδ

5



<ab xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"> <lb n="1" /><w lemma="ἐγώ">ἐγὼ</w> <persName><name nymRef="Τικᾶς">Τικᾶς</name></persName> <w lemma="καί">καὶ</w> <w lemma="ἡσυχαστής">ἡσυ<supplied reason="lost">χαστὴς</supplied></w> <lb n="2" /><w lemma="ἀββᾶ"><supplied reason="lost">ἀββ</supplied>ᾶ</w> <w lemma="ἐμός">μου</w> <persName><name nymRef="Φαρανούσης">Φαρανούσης</name></persName> <w lemma="ποιέω">ἐποιήσαμεν</w> <lb n="3" /><w lemma="βωμός"><supplied reason="lost">β</supplied>ωμὸν</w> <w lemma="οὗτος">τοῦτον</w> <w lemma="ἰσόδομος">ἰσό<supplied reason="lost">δ</supplied>ομ<supplied reason="lost">ον</supplied></w> <lb n="4" /><w lemma="ἑαυτοῦ"><supplied reason="lost">ἑαυτοῖς</supplied></w> <persName><name nymRef="Παπριοῦπας"><supplied reason="lost" precision="low">Π</supplied>α<supplied reason="lost">π</supplied>ριοῦπας</name></persName> <persName><name nymRef="Ἰσδιγέρδης" precision="low">Ἰσδ<supplied reason="lost">ιγέρδης</supplied></name></persName> <lb n="5" /><gap reason="lost" quantity="1" unit="lines"></gap><w lemma="πρός"><supplied>πρὸς</supplied></w> <w lemma="δέ"><supplied>δὲ</supplied></w> <w lemma="καί"><supplied>καὶ</supplied></w> <w lemma="ἐνθάδε"><supplied>ἐνθάδε</supplied></w> <w lemma="κεῖμαι"><supplied>κεῖνται</supplied></w> </ab>

თარგმანი:

მე ტიკასმა და ბერმა, ჩემმა ამბა ფარანუსესმა გავაკეთეთ ეს აკლდამა თლილი ქვებისგან ჩვენთვის. პაპრიუპასი(?) ისდიგერდესი(?) ასევე აქ განისვენებენ.

კრიტიკული აპარატი:

კომენტარები:

წარწერაზე არის 4 ქრიზმა: I - პირველი სტრიქონის თავზე, მარცხენა კუთხეში (Α†ω), 3 - წარწერის ქვემოთ (IV სტრიქონი ნაწილობრივ ამ ქრიზმებს შორისაა ჩაწერილი). ამ სამიდან - ცენტრალური არის პირველი ქრიზმის მსგავსი: Α†ω; მარცხენას აკლია Α, ხოლო მარჯვენასთან მხოლოდ ჯვარია (ასოები ჩამოცვენილია). ასეთი ქრიზმები გვხვდება ყველგან, ყველა დროს, სადაც ქრისტიანობა არსებობს. α და ω ქრისტეს სიმბოლოა, რაც მომდინარეობს იოანეს გამოცხადებიდან (1,8; 21,6): ἐγὼ εἰμι τὸ ἄλφα καὶ τὸ ὦ, λέγει κύριος ὁ θεός (მე ვარ ანი და ჵ, პირველი და უკანასკნელი, იტყჳს უფალი). ქრიზმათა რაოდენობა წარწერებში რაიმეს განმსაზღვრელი არაა. I ქრიზმა, წარწერის თავში არის ერთგვარი აპელაცია ქრისტეს მიმართ; ქვემოთა ქრიზმებს, რომელებიც სიმეტრიულად არის ჩაფიქრებული, ერთგვარად ორნამენტის მნიშვნელობაც აქვთ, ისინი ამთავრებენ ტექსტს. აკლდამა საეკლესიო პირთა, ქრისტიან ღვთისმსახურთა განსასვენებელი იყო. იგი აიგეს ტიკასმა (რომელიც, როგორც ჩანს, მთავარი პირია და მას განმარტება არ სჭირდება) და ფარანუსესმა (ტიკასთან დაახლოვებულმა პირმა, ბერმა, მონასტრის წინამძღვარმა) თავისთვის. მათ შემდეგ კიდევ რამდენიმე კაცი დაკრძალულა შიგ, როგორც ჩანს, ამავე რიგის მოღვაწენი. სახელები, რომლებიც რეალურად არის წარწერაში (Τικᾶς, Φαρανούσης) ბერძნულ-რომაული წარმოშობის არაა (Φαρανούσης იგივე Φαρναούσης ირანული სახელებია), მაგრამ აშკარად გაბერძნულებული ფორმით არიან გადმოცემული. პირობითად აღდგენილი სახელები (Παπριοῦπας, Ἰσδιγέρδης) ასევე ირანული წყობისაა. ბერძნულად ნაწერ წილკანში დაცულ ძეგლში ირანულ სახელთა სიუხვე იბერია-ირანის კონტაქტების მაუწყებელია.

ბიბლიოგრაფია:

  • თინათინ ყაუხჩიშვილი საქართველოს ბერძნული წარწერების კორპუსი მე-3 შესწორებული და შევსებული გამოცემა თბილისი ლოგოსი 2009 213-214