საქართველოს ეპიგრაფიკული კორპუსი

შემდეგი

წინა

6. არმაზციხე-ბაგინეთი. ამაზასპეს მეუღლის წარწერა

აღწერა:   რვასტრიქონიანი ბერძნული ასომთავრული წარწერა


ობიექტის აღწერა:

მონუმენტის ტიპი:  

ფილა

მასალა:  

ქვიშაქვა

ქვის ზომები:  

სიგრძე:   35cm

სიგანე:  33cm


წარწერის ზედაპირის აღწერა:

წარწერიანი ზედაპირი:  

რვასტრიქონიანი ბერძნული ასომთავრული წარწერა

წარწერის ფართობი:  

სიგრძე: 35cm

სიმაღლე:    33cm


ხელის აღწერა:

გრაფემების სიმაღლე:  

პირველი სტრიქონის ასოთა სიმაღლე 2.8 სმ-ია, ბოლო სტრიქონისა - 2 სმ.

გრაფემების სიგანე:  

2 სმ


წარმომავლობა:

წარწერის დათარიღება:   

II-III სს.

პოვნის ადგილი:   

პოვნის თარიღი:   

1996

დაცულია:  

შიფრით:  

01-2-148

პასუხისმგებელი ორგანიზაცია:  

ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი, ლინგვისტურ კვლევათა ინსტიტუტი

ინდ. ნომერი:  

CGIG199

ლიცენზია:  


nomen feminae[θυγατρὶ][δὲ][βασιλέως]Ἀρμενίας Οὐλογαίσου

γυναικὶ δὲ

βασιλέως Ἰβήρων μεγάλου Ἀμαζάσπου

Ἀναγρά νη ς ὁ τροφεὺς καὶ ἐπίτρ<ο>πος

5

ἰδίᾳ δυνάμ ει =ι=


τὸ βαλαν εῖ =ῖ= ον ἀφιέρωσεν


nomen feminae Ἀρμενίας Οὐλο

γαίσου γυναικὶ δὲ

βασιλέως Ἰβήρων

μεγάλου Ἀμαζάσ

5

που Ἀναγρά νη ς ὁ


τροφεὺς καὶ ἐπίτρ

πος ἰδίᾳ δυνάμ ει =ι=

τὸ βαλαν εῖ =ῖ= ον ἀφιέρωσεν


<ab xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"> <lb n="1" /><gap reason="lost" extent="unknown" unit="line"><desc>nomen feminae</desc></gap> <w lemma="θυγάτηρ"><supplied reason="lost">θυγατρὶ</supplied></w> <w lemma="δέ"><supplied reason="lost">δὲ</supplied></w> <persName><roleName type="nobility"><w lemma="βασιλεύς"><supplied reason="lost">βασιλέως</supplied></w> <placeName nymRef="Ἀρμενία" ref="http://pleiades.stoa.org/places/981507">Ἀρμενίας</placeName></roleName> <forename nymRef="Οὐολογαίσης">Οὐλο <lb n="2" break="no" />γαίσου</forename></persName> <w lemma="γυνή">γυναικὶ</w> <w lemma="δέ">δὲ</w> <lb n="3" /><persName><roleName type="nobility"><w lemma="βασιλεύς">βασιλέως</w> <placeName type="ethnic" nymRef="Ἴβηρ" ref="http://pleiades.stoa.org/places/863807">Ἰβήρων</placeName></roleName> <lb n="4" /><w lemma="μέγας">μεγάλου</w> <forename nymRef="Ἀμαζάσπ">Ἀμαζάσ <lb n="5" break="no" />που</forename></persName> <persName><forename nymRef="Ἀναγράνης">Ἀναγρά<hi rend="ligature">νη</hi>ς</forename></persName> <w lemma="ὁ">ὁ</w> <lb n="6" /><roleName><w lemma="τροφεύς">τροφεὺς</w></roleName> <w lemma="καί">καὶ</w> <roleName><w lemma="ἐπίτροπος">ἐπίτρ<supplied reason="omitted">ο</supplied> <lb n="7" break="no" />πος</w></roleName> <w lemma="ἰδίᾳ">ἰδίᾳ</w> <w lemma="δύναμις">δυνάμ<choice><reg>ει</reg><orig>ι</orig></choice></w> <lb n="8" /><w lemma="τό">τὸ</w> <w lemma="βαλανεῖον">βαλαν<choice><reg>εῖ</reg><orig>ῖ</orig></choice>ον</w> <w lemma="ἀφιερόω"><hi rendition="#small #x-space">ἀφιέρωσεν</hi></w> </ab>

თარგმანი:

...(ქალის სახელი) არმენიის (მეფის), ვოლოგეზეს (ასულს), ხოლო იბერთა დიდი მეფის, ამაზასპეს მეუღლეს, ანაგრანესმა, მამამძუძემ და ეზოსმოძღვარმა, საკუთარი სახსრით გაკეთებული აბანო შესწირა.

კრიტიკული აპარატი:

  • Οὐλογαίσου Οὐολογαίσου
  • δυνάμει=ι= δυνάμι

კომენტარები:

წარწერა არის შეწირვითი ხასიათის. შესრულებულია სალიტერატურო ენის - კოინეს ნორმების მიხედვით. თითო სტრიქონში არის 13-15 ასო, გარდა მერვე სტრიქონისა, სადაც 10 ასოს შემდეგ უფრო წვრილი ხელით ორ სტრიქონად მიწერილია მთელი სიტყვა (ზემოთ 6 ასო, ქვემოთ 3), ასევე მთავრულით და იმავე მოხაზულობით, რომლითაცაა შესრულებული მთელი წარწერა. ასოებზე შესამჩნევია წითელი ფერის საღებავი. დაწერილობა επιτρπος არის lapsus calami და არა შემსრულებლის უმეცრება. არის იტაციზმის ორი შემთხვევა: δυναμι (=δυνάμει) და βαλανιον (=βαλανεῖον). მართალია ქვის ოთხივე წიბო კარგადაა დამუშავებული და არც დაზიანებულია, მაგრამ მოღწეული წარწერა აშკარად არის გაგრძელება, ალბათ, ასევე კარგად დამუშავებულ ფილაზე დაწყებული წარწერისა. დათარიღება: ისტორიული პირების მოხსენიების საფუძველზე დევიდ ბრაუნდი წარწერას III ს-ით ათარიღებს.

ბიბლიოგრაფია:

  • თინათინ ყაუხჩიშვილი საქართველოს ბერძნული წარწერების კორპუსი მე-3 გამოცემა ლევან გორდეზიანი თბილისი ლოგოსი 2009 გვ. 227-228
  • David Braund Anagranes the ΤΡΟΦΕΥΣ: the court of caucasian Iberia in the second-third centuries AD www.persee.fr/doc/ista_0000-0000_2002_ant_862_1_1953 Autour de la mer Noire. Hommage de Otar Lordkipanidzé. Besançon Institut des Sciences et Techniques de l'Antiquité 2002 iss. 1 pp. 23-34 Collection «ISTA» vol. 862
  • Autour de la mer Noire. Hommage de Otar Lordkipanidzé. Besançon Institut des Sciences et Techniques de l'Antiquité 2002 iss. 1 pp. 23-34 Collection «ISTA» vol. 862
  • Collection «ISTA» vol. 862
  • თინათინ ყაუხჩიშვილი ახალი ბერძნული წარწერა არმაზციხე-ბაგინეთიდან (II) ნარკვევები საიუბილეო კრებული თბილისი საქართველოს ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმი 1998 N4 გვ. 11-14
  • ნარკვევები საიუბილეო კრებული თბილისი საქართველოს ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმი 1998 N4 გვ. 11-14
  • Kamila Labas Studien Zur Geschichte Der Georgischen Länder Vom 4. Bis Zum Früheren 7. Jh. Ph.D. dissertation http://othes.univie.ac.at/32202/1/2014-03-11_0447400.pdf Universität Wien 2014 p. 110