საქართველოს ეპიგრაფიკული კორპუსი

შემდეგი

წინა

52. ბოლნისის სიონი, საამშენებლო წარწერა დავით ეპისკოპოსისა

აღწერა:   ოთხსტრიქონიანი რელიეფური ასომთავრული წარწერა


ობიექტის აღწერა:

მონუმენტის ტიპი:  

კარის ბალავარი

მასალა:  

მწვანე ქვა

ქვის ზომები:  

სიგრძე:   156cm

სიგანე:  47cm


წარწერის ზედაპირის აღწერა:

წარწერიანი ზედაპირი:  

ქვის შუაში გამოსახული ყოფილა მედალიონში ჩასმული ბოლნური ჯვარი, რომლის მხოლოდ ქვემო ნაწილია შემორჩენილი. ამ ჯვრის ქვეშ, ჩარჩოში გამოქანდაკებულია ასომთავრული, რელიეფური ოთხსტრიქონიანი წარწერა.

წარწერის ფართობი:  

სიგრძე: 156cm

სიმაღლე:    21cm


ხელის აღწერა:

წარწერა შესრულებულია ასომთავრული ანბანით

გრაფემების სიმაღლე:  

4-4,5

გრაფემების სიგანე:  


წარმომავლობა:

წარწერის დათარიღება:   

494 AD

პოვნის ადგილი:   

პოვნის თარიღი:   

1937

დაცულია:  

შიფრით:  

146

პასუხისმგებელი ორგანიზაცია:  

ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი, ლინგვისტურ კვლევათა ინსტიტუტი

ინდ. ნომერი:  

ECG52

ლიცენზია:  


[შეწევნითა][წმიდ]ისა სამების აჲთა ო ც[წ]ლისა პერო[ზ][მე]ფ ი[სა][ზე]

[ვიწყე][შენებაჲ]ამის ეკ ლესიაჲსაჲ და ათხუთმეტ წლის[ა][შ(ემდგომა)დ]

[განვასრულე][ვი]ნ აქა შინა თაჳყანისხცეს ღ(მერთმა)ნ შეიწ ყალენ და ვინ ა[მის]

[მ(ა)შ(ენე)ბ(ე)ლსა][დ(ავი)თ][ე]პისკოპო[ს]სა ხულოცოს იგიცა ღ(მერთმა)ნ შეიწყა[ლ]ენ[ი(ყავნ)][ი(ყავნ)]


ისა სამების აჲთა ო ც ლისა პერო ფ ი

ამის ეკ ლესიაჲსაჲ და ათხუთმეტ წლის

ნ აქა შინა თაჳყანისხცეს ღ ნ შეიწ ყალენ და ვინ ა

პისკოპო სა ხულოცოს იგიცა ღ ნ შეიწყა ენ


<ab xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"> <lb n="1" /><supplied reason="lost"><w lemma="შეწევნა">შეწევნითა</w></supplied> <w lemma="წმიდა"><supplied reason="lost">წმიდ</supplied>ისა</w> <w lemma="სამება">სამების<space quantity="1"></space>აჲთა</w> <num value="20">ო<choice><corr>ც</corr></choice></num> <w lemma="წელ"><supplied reason="lost">წ</supplied>ლისა</w> <persName><name nymRef="პეროზ">პერო<supplied reason="lost">ზ</supplied></name></persName> <roleName><w lemma="მეფე"><supplied reason="lost">მ<choice><corr>ე</corr></choice></supplied>ფ<choice><corr>ი</corr></choice><supplied reason="lost">სა</supplied></w></roleName> <supplied reason="lost">ზე</supplied> <lb n="2" /><w lemma="დაწყება"><supplied reason="lost">ვიწყე</supplied></w> <w lemma="შენება"><supplied reason="lost">შენებაჲ</supplied></w> <w lemma="ესე">ამის</w> <w lemma="ეკლესია">ეკ<space quantity="1"></space>ლესიაჲსაჲ</w> <w lemma="და">და</w> <num value="15">ათხუთმეტ</num> <w lemma="წელ">წლის<supplied reason="lost">ა</supplied></w> <w lemma="შემდგომად"><supplied reason="lost"><expan>შ<ex>ემდგომა</ex>დ</expan></supplied></w> <lb n="3" /><w lemma="განსრულება"><supplied reason="lost">განვასრულე</supplied></w> <w lemma="ვინ"><supplied reason="lost">ვი</supplied>ნ</w> <w lemma="აქა">აქა</w> <w lemma="შინა">შინა</w> <w lemma="თაყვანისცემა">თაჳყანისხცეს</w> <w lemma="ღმერთ"><expan>ღ<ex>მერთმა</ex>ნ</expan></w> <w lemma="შეწყალება">შეიწ<space quantity="1"></space>ყალენ</w> <w lemma="და">და</w> <w lemma="ვინ">ვინ</w> <w lemma="ესე">ა<supplied reason="lost">მის</supplied></w> <lb n="4" /><w lemma="მაშენებელ"><supplied reason="lost"><expan>მ<ex>ა</ex>შ<ex>ენე</ex>ბ<ex>ე</ex>ლსა</expan></supplied></w> <persName><forename nymRef="დავით"><supplied reason="lost"><expan>დ<ex>ავი</ex>თ</expan></supplied></forename></persName> <roleName><w lemma="ეპისკოპოს"><supplied reason="lost">ე</supplied>პისკოპო<supplied reason="lost">ს</supplied>სა</w></roleName> <w lemma="ლოცვა">ხულოცოს</w> <w lemma="იგი">იგიცა</w> <w lemma="ღმერთ"><expan>ღ<ex>მერთმა</ex>ნ</expan></w> <w lemma="შეწყალება">შეიწყა<supplied reason="lost">ლ</supplied>ენ</w> <w lemma="ყოფა"><supplied reason="lost"><expan>ი<ex>ყავნ</ex></expan></supplied></w> <w lemma="ყოფა"><supplied reason="lost"><expan>ი<ex>ყავნ</ex></expan></supplied></w> </ab>

თარგმანი:

წმინდა სამების შეწევნით, პეროზ მეფის გამეფებიდან მეოცე წელს დავიწყე ამ ეკლესიის შენება და თხუთმეტი წლის შემდგომ დავასრულე. ვინც აქ თაყვანისცეს, იგი შეიწყალოს ღმერთმა და ვინც ამ ეკლესიის მაშენებლის, დავით ეპისკოპოსისთვის, ილოცოს, ისიც შეიწყალოს ღმერთმა, ამინ, ამინ.

კრიტიკული აპარატი:

კომენტარები:

ნოდარ შოშიაშვილის ქართული წარწერების კორპუსის მიხედვით #2. წარწერას განკვეთილობის ნიშნები არ ახლავს. სიტყვები ერთმანეთისაგან არ არის დაცილებული. ქარაგმის ნიშნად გამოყენებულია საშუალო ზომის სწორი, განივი ხაზი (გვხვდება ორჯერ: მე-3 და მე-4 სტრიქონებში სიტყვაზე ღ~ნ - ღ(მერთმა)ნ. წარწერა პალეოგრაფიული თვალსაზრისით ფრიად არქაულია: თავშეკრულია Ⴁ, Ⴗ და Ⴣ გრაფემები. შ ერთ შემთხვევაშია თავშეკრული (შეიწყალენ - მე-3 სტრიქონში). ენობრივი თვალსაზრისით საინტერესოა ხანმეტი ზმნური ფორმები: თაჳყანისხცეს და ხულოცოს. წარწერის დათარიღება სხვა მკვლევრებთან: 1) V საუკუნის II ნახევარი - ლევან მუსხელიშვილი; 2) 502/3 წლები - პავლე ინგოროყვა, აკაკი შანიძე (მეორე წაკითხვა); 3) 493/494 წლები - გიორგი ჩუბინაშვილი, ილია აბულაძე, ა. ბაქრაძე, შოთა ძიძიგური, აკაკი შანიძე (პირველი წაკითხვა); 4) 493 წელი - შ. ამირანაშვილი, კორნელი კეკელიძე; 5) 477 წელი - შ. ამირანაშვილი (პირველი წაკითხვა); 6) 492 წელი - ალექსანდრე გამყრელძე.

ბიბლიოგრაფია:

  • ნოდარ შოშიაშვილი ქართული წარწერების კორპუსი თბილისი 1980 ტ. I გვ. 64-66