საქართველოს ეპიგრაფიკული კორპუსი

შემდეგი

წინა

10. საჰაკდუხტის წარწერა

აღწერა:   რვასტრიქონიანი ჭედური ასომთავრული წარწერა


ობიექტის აღწერა:

მონუმენტის ტიპი:  

ჯვარი

მასალა:  

ვერცხლი

ქვის ზომები:  

სიგრძე:   7,7cm

სიგანე:  138cm


წარწერის ზედაპირის აღწერა:

წარწერიანი ზედაპირი:  

წარწერა 8 სტრიქონიანია

წარწერის ფართობი:  

სიგრძე: cm

სიმაღლე:    17,5cm


ხელის აღწერა:

წარწერა ასომთავრული ანბანით არის შესრულებული ჭედურად

გრაფემების სიმაღლე:  

გრაფემების სიგანე:  


წარმომავლობა:

წარწერის დათარიღება:   

V AD

პოვნის ადგილი:   

პოვნის თარიღი:   

1925

დაცულია:  

შიფრით:  

პასუხისმგებელი ორგანიზაცია:  

ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი, ლინგვისტურ კვლევათა ინსტიტუტი

ინდ. ნომერი:  

ლიცენზია:  


წ(მიდა)ო გ(რიგო)ლ საკჳრველთმოქმედო შენდა შევედრებული მჴ(ევა)ლი შენი საჰაკდუხტ

დაჲცევ ყოვლისაგან ბოროტისა


წ ო გ ლ საკჳრველ

თმოქმედო შენდ

ა შევედრებუ

ლი მჴ ლი შენი ს

5

აჰაკდუხტ


დაჲცევ ყოვ

ლისაგან ბო

როტისა


<ab xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0"> <lb n="1" /><w lemma="წმიდა"><expan>წ<ex>მიდა</ex>ო</expan></w> <persName type="Saint" nymRef="გრიგოლ"><expan>გ<ex>რიგო</ex>ლ</expan></persName> <w lemma="საკჳრველთმოქმედ">საკჳრველ <lb n="2" break="no" />თმოქმედო</w> <w lemma="შენ">შენდ <lb n="3" break="no" />ა</w><w lemma="შევედრებულ">შევედრებუ <lb n="4" break="no" />ლი</w><w lemma="მჴევალ"><expan>მჴ<ex>ევა</ex>ლი</expan></w> <w lemma="შენი">შენი</w> <persName nymRef="საჰაკდუხტ">ს <lb n="5" break="no" />აჰაკდუხტ</persName> <lb n="6" /> <w lemma="დაცვა">დაჲცევ</w> <w lemma="ყოველ">ყოვ <lb n="7" break="no" />ლისაგან</w> <w lemma="ბოროტ">ბო <lb n="8" break="no" />როტისა</w> </ab>

თარგმანი:

წმიდაო გრიგოლ საკჳრველთმოქმედო, შენდა შევედრებული მჴევალი შენი საჰაკდუხტ დაიცევ ყოვლისაგან ბოროტისა

კრიტიკული აპარატი:

კომენტარები:

„ძელი ჭეშმარიტი“, ანუ ჯვარი ჩასვებენულია ფიცრის ლუსკუმაში, რომელიც ირგვლივ ვერცხლის ფურცლებით არის შეჭედილი. ლუსკუმის კარზე გამოსახულია წმ. გრიგოლ ღვთისმეტყველის ჭედური ხატი. წმიდანის ფეხთა ქვეშ არის შესრულებული ჭედური წარწერა. წარწერაში მოხსენიებული საჰაკდუხტი, გ. ბოჭორიძის აზრით, უნდა იყოს ვახტანგ გორგასლის დედა, საგდუხტ დედოფალი. პალეოგრაფიული ნიშნებით წარწერა ენათესავება უძველეს ქართულ წერილობით ძეგლებს: Ⴁ და Ⴗ თავშეკრულია, ხოლო Ⴘ და Ⴣ თავგახსნილი. Ⴍ ძლიერ ჰგავს ბერძნულ O-ს. ძალიან საინტერესოა "დაჲცევ" ფორმა. Ⴢ აქ ასახავს [ჲ] ალოფონს V-C პოზიციაში. ეს არის ამ ტიპის შემთხვევათა ყველაზე ადრეული ნიმუში. 1927 წელს გ. ბოჭორიძემ წარწერა VI საუკუნით დაათარიღა, 1929 წელს კი - V საუკუნით. აკაკი შანიძისა და პავლე ინგოროყვას აზრითაც, ძეგლი V საუკუნისა შეიძლება იყოს.

ბიბლიოგრაფია:

  • გიორგი ბოჭორიძე რაჭის ისტორიული ძეგლები საქართველოს მუზეუმის მოამბე ტ. V ტფილისი 1929 173-178